Een weerbare organisatie is nooit af

Weerbaarheid is een breed onderwerp voor gemeenten. Het raakt de hele organisatie, speelt op alle afdelingen en binnen alle processen, van de ambtelijke kant tot in het college en de gemeenteraad.

Chris Kuijpers, Pieter Verhoeve en Esther van der Voort
Beeld: ©Ministerie van BZK

“Een weerbare organisatie is nooit klaar. Ga met elkaar in gesprek om weerbaarheid op de kaart te zetten in de brede gemeentelijke organisatie.” – Chris Kuijpers

Deze conclusie werd getrokken op 6 december tijdens de (digitale) conferentie Weerbare organisatie. Onder de bevlogen leiding van dagvoorzitter Esther van der Voort en cartoonist/sneltekenaar Maarten Wolterink, gingen Chris Kuijpers (Directeur-generaal Bestuur, Ruimte en Wonen) en Pieter Verhoeve (burgemeester van Gouda en voorzitter van de Taskforce onze hulpverleners veilig) in gesprek over weerbare organisaties.

Een weerbare organisatie zorgt ervoor dat inwoners en ondernemers op de overheid kunnen vertrouwen. Ook de mensen die bij de gemeente werken, worden door een weerbare overheid gesterkt in hun strijd tegen intimidatie en ondermijnende invloeden. Daarom is het belangrijk de gehele organisatie hierin mee te nemen. Zo kunnen organisaties een voorbeeld nemen aan Verhoeve, die integriteit in Gouda een terugkerend agendapunt heeft gemaakt van het College van B&W, zodat het bewustzijn van het onderwerp doorsijpelt tot in het DNA van de organisatie.

Lancering Platform weerbare overheid

Binnen het kader van een weerbare organisatie heeft het ministerie van BZK de afgelopen periode de Pilot integrale beveiliging uitgevoerd. Het doel van de Pilot was om gemeentelijke organisaties weerbaarder en veerkrachtiger te maken tegen oneigenlijke druk, door de verschillende elementen van beveiliging samen te brengen in één beleid. Al deze elementen van een weerbare organisatie komen samen op het platform weerbare overheid, dat tijdens de conferentie door Kuijpers werd gelanceerd. Dit platform helpt gemeenten bij het inrichten van hun integrale beveiliging en biedt inspiratie via verhalen uit andere gemeenten. Integrale beveiliging is een brede en samenhangende aanpak van zes verschillende beveiligingsaspecten: de fysieke beveiliging, informatiebeveiliging, personele beveiliging, continuïteit, voorbereiding en het bewustzijn hiervan binnen de organisatie.

Hierna kwamen Niek van As (projectleider bij het COT, Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement), Jolijn Broekhuizen (onderzoeker bij bureau Broekhuizen) en Roos de Wildt (senior onderzoeker Verwey-Jonker Instituut) vertellen over hun lessen uit de begeleiding van de pilot en de Impuls weerbaar bestuur. Ook was er tussendoor voor de fanatieke deelnemers een quiz over de weerbare organisatie.

Van As vertelde dat de pilotgemeenten hun kennis hebben gedeeld en zo hebben geholpen om concreet te maken waar zij tegenaan lopen bij het werken aan een weerbare organisatie. Zo bleek uit de pilot dat het belangrijk is om in gesprek te gaan met collega’s die zich bezighouden met een van de losse beveiligingsonderdelen. Collega’s kunnen dan samen aan een integrale aanpak werken. Deze verhalen en meer lessen zijn te vinden op het platform.

Broekhuizen en de Wildt gingen in op de Impuls weerbaar bestuur. Deze aanpak, op veel vlakken vernieuwend, kreeg van eind 2018 tot en met 2021 vorm. Onderdeel van deze aanpak is bijvoorbeeld de weerbaarheidsscan, waarmee de weerbaarheid van de organisatie in kaart gebracht kan worden. Om het onderwerp ‘weerbaarheid’ op de agenda te houden, hadden Broekhuizen en de Wildt verschillende ideeën voor gemeenten. Zo kunnen ze bijvoorbeeld een mystery guest uitnodigen, nep phisingmails versturen, of een weerbaarheidsfestival organiseren.

Meer weten over integrale beveiligingsaanpak? Dat kan tijdens een webinar van het COT op donderdag 20 januari van 13.00 uur tot 15.00 uur. Geïnteresseerden kunnen zich aanmelden bij Niek van As (n.vanas@cot.nl)