'Politiek is de weg als je dingen voor elkaar wil krijgen'
‘Stel je voor dat je de raadszaal binnenkomt waar je een raadslid wil spreken van een andere partij. Maar je hebt net als ik een visuele beperking. Wat doe je dan?’ Simone Cox, raadslid in de gemeente Brummen, heeft geleerd om te gaan met dat soort dilemma’s. ‘Je kunt natuurlijk keihard iemands naam brullen, maar dat is niet echt mijn stijl. Dus schiet ik de eerste de beste persoon aan die ik tegenkom, vraag of degene die ik zoek er is en zo ja, waar dan. Uiteindelijk is voor bijna alles een oplossing, maar het blijft wel lastig.’
Simone was een van de deelnemers aan de pilot Politieke participatie voor mensen met een beperking. Eerder had ze zich al aangesloten bij de Maatschappelijke adviesraad in haar gemeente, maar liep daar tegen hindernissen aan.
‘Als ik vertelde wat ik ergens van vond, kreeg ik weinig reactie. En omdat ik geen non-verbale signalen kan opvangen, vond ik het lastig om te duiden wat dat betekende. Vonden mensen mijn ideeën gewoon niets of was er iets anders aan de hand? Ik voelde me daar onzeker door.’ Dat was een van de redenen waarom ze zich besloot aan te melden voor de pilot.
Aan de ene kant vond ze het jammer dat alles online was georganiseerd vanwege corona, op de laatste bijeenkomst na. Ze had de andere deelnemers graag wat beter willen leren kennen. Aan de andere kant zou ze zich misschien niet hebben aangemeld als alles juist op locatie was geweest. ‘Een lange reis ondernemen is voor mij nu eenmaal ingewikkeld. De energie die ik aan de reis kwijt ben heb ik niet meer voor de bijeenkomst.’
Digitale bijeenkomsten zijn in dat opzicht een uitkomst voor Simone en veel andere mensen met een beperking. ‘In de raadszaal kan ik niet altijd mijn moment van spreken pakken, omdat ik niet zie wanneer iemand zijn verhaal heeft afgerond. Maar tijdens een online meeting kan ik gewoon mijn digitale hand opsteken en kom ik makkelijker aan de beurt.’ De keerzijde is dat ze tijdens digitale bijeenkomsten wel even aan het begin moet benoemen dat ze niet goed ziet, wat in het echte leven minder nodig is door haar stok en manier van lopen.
Het gaat altijd eerst over je beperking
‘Het is sowieso iets dat je vaak aan moet kaarten. Ik kan mensen echt aanraden de sfeer te gaan proeven bij verschillende fracties in hun gemeente, als ze overwegen politiek actief te worden. Ik heb mezelf dat niet gegund, wat ik achteraf eigenlijk jammer vind. Maar ik vond het spannend, want bij zo’n gesprek gaat het altijd eerst over je beperking. En dat is ook nodig. Mijn ervaring is dat als je die olifant in de kamer niet benoemt, het achteraf altijd minder goed gesprekken zijn gebleken. Toch wil je ook niet dat het er té nadrukkelijk over gaat. Ik wil me namelijk zeker inzetten voor een inclusieve gemeente, maar dat is echt niet het enige onderwerp waar ik me hard voor wil maken.’
Oplossingen zoeken
Bij de PvdA, waar ze besloot actief te worden, kwam ze in een warm bad terecht, mede omdat daar al iemand met een beperking werkzaam was. ‘Daardoor wisten ze al dat ze soms wat dingen anders moet doen om iedereen even goed mee te laten doen. Toch is het allemaal niet eenvoudig. ‘De vertrouwelijke (geheime) stukken liggen ter inzage op het gemeentehuis, maar in papiervorm, en die kan ik dus niet lezen. Ze zijn natuurlijk wel door iemand digitaal opgesteld, dus we zijn nu aan het kijken hoe ik die op een veilige manier toch kan lezen. En dat komt wel goed, maar het kost wel tijd en energie.’ Wel krijgt ze goede ondersteuning. ‘De griffie helpt mij bij het zoeken naar oplossingen bij mogelijke problemen. Zo hebben voor een fietstocht voor de raadsleden een tandem voor mij geregeld, zodat ik mee kon. En de presentaties krijg ik voor de bijeenkomsten digitaal toegestuurd.’
Raadslid
Simone begon anderhalf jaar geleden als steunfractielid, ook wel ‘schaduwlid’,en stelde zich verkiesbaar. Ze kwam op de vierde plek te staan. ‘Hoewel ik wist dat de kans aanwezig was dat ik niet in de raad zou komen, was ik teleurgesteld toen we drie zetels kregen.’ Ze werd uiteindelijk toch nog raadslid, omdat een van de verkozen raadsleden, wethouder werd. ‘Het is aanpoten. Ik heb een gezin. En die combinatie is op dit moment zwaar genoeg. Ik ga voorlopig niet weer als zzp’er aan de slag, wat ik voor die tijd jarenlang heb gedaan als subsidieadviseur. Ik wil me nu hierop richten. Ik vind het geweldig dat het me gelukt is. Want ik geloof dat politiek de weg is als je dingen voor elkaar wil krijgen.’
Portrettenserie
De drempel voor mensen met een beperking is erg hoog om politiek actief te worden en te blijven. Dit is het eerste interview van een portrettenserie waarmee we starten. Daarin willen we een aantal deelnemers aan het woord laten, die meededen aan de pilots die voortkomen uit het Actieplan politieke ambtsdragers met een beperking. Komend jaar start het ministerie van BZK in de aanloop naar de Provinciale Staten- en waterschapsverkiezingen van 2023 een nieuwe pilot voor mensen met een beperking die zich hiervoor kandidaat willen stellen.