‘We moeten ons bewust worden dat aangifte loont’
Decentrale politieke ambtsdragers krijgen steeds vaker te maken met fysiek geweld, intimidatie, bedreiging of scheldpartijen. Toch neemt het aantal meldingen en aangiftes daarover tegelijkertijd af. Daar wil oud-wethouder Marcel Fluitman verandering in brengen als adviseur bij het Netwerk Weerbaar Bestuur.
Sinds september zet hij zich in om te kijken hoe politieke ambtsdragers ondersteund kunnen worden om sneller meldingen en aangiftes te doen. “Alleen het gesprek erover aangaan is al heel belangrijk.” Als wethouder in Zeist weet de Fluitman hoe het voelt om geïntimideerd en aangevallen te worden. “Het doet wel echt wat met je, en zeker met je gezin.”
Aangifte
Dat ondanks de stijging van agressie niet meer bestuurders en raadsleden meldingen en aangiftes ervan doen, snapt Fluitman wel. Als wethouder heeft hij zelf een keer aangifte gedaan tegen intimidaties. “Ik heb de hele middag doorgebracht op het politiebureau. Je hele doopceel wordt doorgelicht en daarna hoorde ik niks meer. Het heeft meer dan 9 maanden geduurd voordat ik iets hoorde, en dat was alleen omdat ik als wethouder tijdens een overleg met de korpschef er terloops naar vroeg.”
Toen bleek er helemaal niks te zijn gedaan met zijn aangifte. “Toen dacht ik ook: laat maar zitten. Ik had veel liever gehad dat ze hadden gezegd dat het niet aangiftewaardig was. Maar nu hoorde je niks. Vanuit de gemeente was er ook niemand die het volgde. Ik denk wel dat dit beter kan, en ook beter moet. Ik heb het idee dat dit nog steeds niet overal goed geregeld is, en zeker niet in kleine gemeenten, waar minder capaciteit is.”
Als adviseur voor het Netwerk Weerbaar Bestuur wil Fluitman daar dus verbetering in brengen. Daar brengt hij zijn enorme ervaring voor mee, zowel als wethouder als zijn jarenlange ervaring bij de rijksoverheid. Al in 1982 startte Fluitman zijn carrière als douaneambtenaar bij Rotterdam Airport. Na de douane kwam hij via de Belastingdienst terecht bij het ministerie van BZK. Daarnaast is hij ook lang voorzitter bij het A&O Fonds Gemeenten geweest en actief als gemeenteraadslid in Zeist.
Wat is precies je opdracht bij het Netwerk Weerbaar Bestuur?
Fluitman: “Als adviseur bij BZK is mij gevraagd om vanuit mijn ervaring als lokale bestuurder mee te denken hoe we de meldings- en aangiftebereidheid onder politieke ambtsdragers kunnen vergroten. De afgelopen maanden heb ik mij vooral bezighouden met veel leeswerk en bezoeken afleggen aan diverse politieke organisaties en bestuurdersverenigingen. Ook heb ik gesproken met individuele politieke ambtsdragers als burgemeesters, maar ook met gemeentesecretarissen over het melden van incidenten. Al die gesprekken dienden om mij te helpen oriënteren op het vraagstuk.”
En, hoe kijkt men in ons land naar het thema weerbaar bestuur?
“Iedereen vindt het een heel belangrijk onderwerp. Er gebeurt dan ook van alles. Met het Netwerk Weerbaar Bestuur is veel geïnvesteerd in de protocollen en de stappenplannen, hebben we een norm geformuleerd. Er draait echt een netwerk. Het Ondersteuningsteam Weerbaar Bestuur draagt sinds dit jaar bij aan meer bewustwording door sessies aan nieuwe raden en Staten. Dat is nodig, want ik merk dat men in het land nog zoekende is. Waar moet je melden? Waar moet je aangifte doen? Hoe zit het met de opvolging ervan? Het is voor veel politieke ambtsdragers best spannend om aangifte te doen. We moeten echt blijven werken aan de bewustwording dat aangifte loont. Ook al komt er niet altijd een veroordeling naar aanleiding ervan. Überhaupt het gesprek erover voeren is namelijk al heel belangrijk.”
Ook aangifte doen is vaak een zoekproces. Hoe kunnen we dat verbeteren?
“We willen graag dat gemeenten dat gewoon gaan doen namens een politieke ambtsdrager. Je merkt dat we daar echt nog goede afspraken moeten maken. Het wordt nu nog heel erg divers opgepakt. In mijn ogen zouden we veel meer toe moeten naar een stukje uniformiteit en eenduidigheid. Ook moet het eigenlijk allemaal wat eenvoudiger. Mensen zijn heel lang bezig met een aangifte. Om procedures te versnellen zou het een idee zijn om bijvoorbeeld om te bezien of het mogelijk is om per regio iemand aan te stellen als aanspreekpunt bij het OM. Die blijft een melding, zodra die binnenkomt volgen en houdt de termijnen in de gaten. Dit vraagt om goede onderlinge afstemming van de lokale driehoek om tot zulke versnelling en vereenvoudiging van de procedures te komen. Daar kunnen dan in de toekomst concretere afspraken over worden gemaakt.”
Wat wil je de komende tijd doen om hierin verandering te brengen?
“In mijn ogen is nu het moment om door te pakken, daar werk ik graag aan mee. Als programma Weerbaar Bestuur willen we decentrale overheden en beroeps- en belangenverenigingen in ieder geval zo helpen met de meldingen en aangiftes, dat ze het zelf goed kunnen implementeren in hun organisaties. Die zelfredzaamheid zie ik uiteindelijk als doel.”
Van agressieprotocollen, trainingen, veiligheidspakketten tot woningscans. Meer weten wat het Netwerk Weerbaar Bestuur voor politieke ambtsdragers kan doen? Kijk eens op www.weerbaarbestuur.nl.