Kwaliteit en Professionaliteit

Politieke ambtsdragers worden in de gelegenheid gesteld om deel te nemen aan opleidingen en trainingen. Dit gebeurt via de beroepsverenigingen van politieke ambtsdragers en politieke partijen, maar ook via een aantal programma’s.

Actieprogramma versterking lokale democratie

Met het Actieprogramma Versterking Lokale Democratie en Bestuur willen we investeren in een sterke lokale democratie en een betere positie van politieke ambtsdragers. We zetten daarbij nadrukkelijk in op drie lijnen: het versterken van de relatie tussen kiezer en gekozene, het toerusten van politieke ambtsdragers en de weerbaarheid van de lokale democratie. De plannen voor het Actieprogramma komen nog voor de zomer van 2018. Er komt een vervolg aan de lopende acties om lokale politieke ambtsdragers, raadsleden in het bijzonder, beter toe te rusten. Het gaat bij die toerusting zowel om de randvoorwaarden die het mogelijk maken het politieke ambt uit te oefenen (rechtspositioneel en financieel), om professionele ondersteuning met scholing en opleiding, maar ook om voldoende inhoudelijke ondersteuning voor raden en fracties vanuit griffie, ambtenarenapparaat of Rekenkamer.

Toerusting politieke ambtsdragers

Het is belangrijk dat politieke ambtsdragers, sleutelfiguren in de lokale democratie, de erkenning en toerusting krijgen die ze nodig hebben om hun eervolle maar ook lastige taken adequaat uit te oefenen. Niet vaak genoeg kunnen we benadrukken hoe belangrijk het is hierin te investeren. Samen met decentrale overheden, bestuurlijke koepels, beroepsverenigingen van politieke ambtsdragers, (bestuurdersverenigingen van) politieke partijen en andere relevante partners, zetten we in op een meer duurzame toerusting en ondersteuning van politieke ambtsdragers, raadsleden voorop.

Inwerk- en opleidingsprogramma's nieuwe raadsleden en wethouders

In samenwerking met de VNG, Nederlandse Vereniging voor Raadsleden en de Vereniging van Griffiers (VvG) hebben we in de afgelopen maanden een basis scholings- en professionaliseringsaanbod ontwikkeld om raadsleden een vliegende start te laten maken na de gemeenteraadsverkiezingen. Via de griffiers zijn modules beschikbaar gesteld voor een vernieuwd inwerkprogramma. Op een nieuw digitaal leerplatform kunnen raadsleden na 21 maart a.s. tijd en plaats onafhankelijk leren en actuele informatie en verdiepende kennis vinden die voor hun raadswerk van belang is. Bijvoorbeeld op rollen en instrumenten, integriteit en weerbaarheid, regionale samenwerking, sociaal domein, burger- en overheidsparticipatie, veiligheid en de Omgevingswet. De VvG en de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden brengen, met steun van BZK, het inwerkprogramma, opleidingsprogramma en bijbehorende ondersteuningsaanbod bij alle griffierskringen actief onder de aandacht.

Afspraken maken over een passende vergoeding voor het raadswerk

Een passende vergoeding maakt het mogelijk tijd vrij te maken voor het raadswerk en bevordert daarmee de aantrekkelijkheid van deze politieke functie. Zoals toegezegd aan de Tweede Kamer bij de begrotingsbehandeling, zijn we met de VNG in gesprek om de vergoeding voor raadsleden in kleine gemeenten te verhogen. De vergoedingen voor raadsleden in kleine gemeenten zijn nu niet in verhouding met de vergoedingen voor raadsleden in grote gemeenten. Veel van het raadswerk is echter vergelijkbaar en kost evenveel tijd.
Kort na de gemeenteraadsverkiezingen presenteert de Raad voor het openbaar bestuur een advies hoe de aantrekkelijkheid van het raadswerk verder te vergroten.

Moderniseren rechtspositie

Samen met de bestuurlijke koepels en beroepsgroepen moderniseren en harmoniseren we de rechtspositie van decentrale politieke ambtsdragers. Daarbij kijken we bijvoorbeeld naar een eenduidiger aanspraak op reiskostenvergoeding, ruimte voor oriëntatie op de loopbaan na de raadsperiode, de hoogte van de toelage voor “zware commissies” (zoals de vertrouwenscommissie, de onderzoekscommissie en de rekenkamerfunctie) en het werk voor fractievoorzitters. Verder zijn in 2016 en 2017 de effecten van de wetgeving die een gevolg was van de adviezen van de commissie Dijkstal geëvalueerd.

Grip op regionale samenwerking

We zetten in op verbetering van de politieke verantwoording over gemeentelijke samenwerking. Zoals toegezegd tijdens de begrotingsbehandeling komen we dit voorjaar 2018 met een beleidsbrief over de Wet gemeenschappelijke regelingen (Wgr) naar aanleiding van de afspraak over de Wgr in het regeerakkoord.

Vergroten bereik Raad in beraad en Democratie testlabs

Gemeenteraden worden ondersteund om met elkaar het gesprek te voeren over rolneming en goed samenspel. Tientallen gemeenten zijn de afgelopen periode in de trajecten ‘Raad in beraad’ en ‘democratie testlabs’ begeleid in hun zoektocht naar de positionering en rolneming van de raad, versterking van de lokale democratie, versterking van de gemeenteraad en de rol van de lokale driehoek burgemeester- griffier- gemeentesecretarissen. De inzichten van de testlabs worden door deelnemende gemeente aangeboden aan hun nieuwe raden en colleges. Daarnaast worden de algemene lessen en concrete resultaten voor alle gemeenten toegankelijk gemaakt via de website Lokale Democratie. In het kader van het Actieprogramma versterking lokale democratie willen we het bereik van deze instrumenten vergroten.

Versterken van integriteit en weerbaar bestuur

Bestuur en politieke ambtsdragers moeten veilig en niet verstoord door ongewenste invloeden kunnen werken.

De focus ligt op het versterken van de integriteit in het lokaal bestuur, screening van ambtsdragers en de aanpak van aanhoudende bestuurlijke problemen.